ELİFCAN ÖZTÜRK ( Uzman Psikolog / Psikoterapist )

SOSYAL ÖĞRENME NEDİR? (MODEL ALMA)
Psikoloji geçmişinde sosyal öğrenme denilince akla ilk gelen kişi Albert Bandura’ dır. Biz psikologların ilgilendiği kısım geliştirdiği kuram ve deneylerken; sizlere bunu "çocuklarınızın sizi model aldıkları ve size benzer davrandıkları" şeklinde yansıtıyoruz. Peki aslında nedir sosyal öğrenme? 
Kişiler diğer kişilerin hareketlerini taklit yoluyla ya da bilişsel olarak işlemeyle (akıl ve yordama süreçleriyle) öğrenebilirler. Biz danışma süreçlerinde buna model alma diyoruz. Siz ebeveynlerin sıkça duyduğu bu kavram aslında 1963 yılında gerçekleştirilen Bobo Doll (bizim kültürümüzde hacıyatmaz) deneyine dayanmaktadır. Burada çocuklar üç gruba ayrılmıştır. Birinci grup 12 kız ve erkekten oluşan agresif gruptur ve hacıyatmaza sert davranan kadın ve erkekler izlettirilmiştir. İkinci grup 12 kız ve erkekten oluşan sevgi grubudur ve hacıyatmaza güzel davranan sevgi gösteren erkek ve kadınlar izlettirilmiştir. Son grup ise kontrol grubudur ve buradaki 12 kız ve erkek çocuğuna hiçbirş şey izlettirilmemiştir. Kız ve Erkek çocuklar izledikleri şeyleri model olarak almış ve hacıyatmaza ona göre davranmışlardır. Agresif şeyler izleyenler aynı şekilde davranmış, sevgi grubu da sevgi ve güzel davranışlar sergilemişlerdir. Kız çocuklar Kadınların hareketlerini taklit ederken Erkek çocuklar da Adamların hareketi rol model olarak almışlardır. Kontrol grubu ise agresif gruba göre çok daha az agresif davranış sergilemiştir. Aynı zamanda çoğunlukla kız çocukları deneydeki çocukları, erkek çocuklar ise erkekleri model almaktadır.
Deney, şunu anlatıyor aslında çocuğunuz sizi tamamen rol model olarak alıyor. Ona bir şey öğretmek istiyorsanız önce kendi davranışınızı gözden geçirmeniz gerekir.