BETÜL BULUT ( Psikolog )

        Bebek ilk doğduğundan itibaren bazı temel gereksinimler için anneye ihtiyaç duyar. Bunlar; karnını doyurma, altını temizleme ve uyutma gibi temel ihtiyaçlardır. Bu yüzden bebek kendi ihtiyaçlarını kendi karşılayamadığı için anneye bağımlı olur. Yaş ilerledikçe çocuğun dış çevreye duyarlılığı gelişir. Kendi ihtiyaçlarını kendisi karşılamayı ister ve bunun için denemeler yapar; kaşığı eline alıp yemek yeme, yürümeye çalışma, üstünü giyinme gibi.  Bunları öğrenmeye ve uygulamaya başladığında bağımlılığı azalır. Kuşkusuz her çocuk ailesi için çok değerlidir. Onun gelişimi ve konforu için elimizden geleni yapmak isteriz fakat bunu isterken farkında olmadan birtakım hatalar yapabiliriz. Bunlar; gece uyurken korkmasın diye beraber uyumak, sık sık müdahalelerde bulunmak, sorumluluklarını onun yerine yapmaya çalışmak ve etrafı kirletip veya kırıp dökmemesi için engelleyici olmak gibi davranışlar çocuğun bağımsız hareket etmesini önler ve aile ile çocuk ilişkisinde bağımlılık oluşmasına yol açar. İlerleyen yaşlarda hem aile hem de çocuk için yaşamını sürdürme zorlayıcı olmaya başlar. Bu sorunlar;

• Okul çağına geldiklerinde okula gitmek istemezler, arkadaşlarıyla uyum sağlamakta zorlanırlar.
• Kendi kararlarını hiçbir zaman kendileri alamazlar, başkalarının onun yerine karar vermelerini beklerler.
• Bir konu da fikir yürütmekte çekinirler; başkalarının ondan daha iyi bildiğini düşünürler.
• Sorumluluk almak istemezler.
• Her zaman başkalarından yardım isterler; anne, baba, arkadaş, eş, kardeş gibi.
• Partner seçerken aileden destek alırlar.
• Romantik ilişkilerinde de bağımlı olurlar, ayrılık onlar için katlanılamaz bir durumdur. Bu yüzden kendi istekleri değil de partnerlerinin istekleri daha önemlidir onlar için.

Bağımlı Kişiliğe Yol Açan Nedenler;

• Uzun bir süre çocuk ile beraber uyuma,
• Çocuk kendi ihtiyaçlarını karşılayabiliyorken ailenin karşılaması,
• Çocuğu sürekli korumaya çalışma; her davranışına sürekli müdahale etme,
• Çocuğun konuşmalarını ve fikirlerini devamlı düzeltmeye çalışma,
• Bağımsız olarak hareket etmesini engelleme,
• Evde çocuğa sorumluluk verilmemesi,
• Dışarıda veya okulda çocuğun sorumluluğunun ailenin üstlenmesi örnek gösterilebilir.

Bağımlı Kişiliği Engellemek için Yapılması Gerekenler

• Çocuğunuzu özgür bırakın. 
• Onu destekleyin; ilk adımını attığında düşer diye korkmak yerine onu cesaretlendirip destekleyin. Kaşığı alıp kendi başına yemek yemede, sandalyede oturmada, kıyafetlerini kendi giymek istediğinde, düğmeleri iliklemede fırsat verin. İlk başlarda bunları yanlış yapabilir, etrafı kirletebilir, düşebilir ve ağlayabilir fakat daha sonra bunları öğrenmeye başlayacaktır.
• Onunla konuşun, sohbet edin, fikirlerini dinleyin; böylelikle fikirlerinin önemsendiğini ve değerli olduğunu hissedecektir.
• Dışarı çıkmasında ve bağımsız hareket etmesinde destekleyin.
• Evde sorumluluk verin; odasını toplama, çantasını hazırlama, dişini fırçalama gibi.
• Bir problemle karşılaştığında ona nasihat vermek yerine çözüm bulması için ona fırsat verin.

Böylelikle kendine güveni olan, kendi kararlarını kendi alabilen, problemler karşısında çözüm bulan ve hayatını sürdürmede zorluk çekmeyen bir çocuk yetiştirmiş olursunuz.